Wednesday 5 August 2009

Εκλογικό σύστημα

Χρειαζόμαστε μια αναγέννηση. Όχι φυσικά υπό το εθνικιστικό πρήσμα ορισμένων. Ούτε όμως μία τεχνολογική αναγέννηση. Μια απαρχή της ανθρωπιστικής σκέψης ύπο ένα νέο πρίσμα. Μέχρι τώρα οι ανθρωπιστικές επιστημές, όπως και η ιατρική, ήταν περιχαρακωμένες στο δικό τους τρόπο σκέψης. Δε δεχόταν την επιρροή των μαθηματικών και της φυσικής. Αντίθετα τώρα βλέπουμε τη κβαντομηχανική να εισρέει στο πεδίο της λειτουργίας του εγκεφάλου και κατ'επέκταση να προσπαθεί να απαντήσει το ερώτημα της ελευθερίας της σκέψης. Οι φιλόσοφοι δε μπορούν πλέον να παράγουν τίποτε καινούριο, αναμοχλεύουν τα παλιά. Ακόμη κι αν το αρνούνται τα μαθηματικά επηρεάζουν  όλες τις πτυχές τις φιλοσοφίες.  


Ένα εκλογικό σύστημα πλειοψηφίας είναι στη βάση του μη δημοκρατικό. Γιατί; Ας πάρουμε το εξής παράδειγμα των 100 ψηφοφόρων. Οι 40 ψηφίζουν για τον Α. Οι 30 για το Β και οι άλλοι 30 για το Γ. Αυτοί που ψήφισαν για το Β, αν δεν έβγαινε ο Β θα προτιμούσαν το Γ και όχι τον Α. Αυτοί που ψήφισαν για το Γ, αν δεν έβγαινε ο Γ θα προτιμούσαν το Β και όχι τον Α. Και αυτοί που ψήφισαν για τον Α, αν δεν έβγαινε ο Α θα προτιμούσαν το Β και όχι το Γ. Αμεσως αμέσως παρατηρούμε ότι τον Α τον θέλουν λιγότεροι (40) από αυτούς που τον αντιπαθούν (30+30). Και καταλήγουμε σε ένα κλίμα τόσο κοινωνικής όσο και πολιτικής αντιπάθειας. Αν όμως λάβουμε υπόψην τις δεύτερες προτιμήσεις των ψηφοφόρων τότε ο Β έχει 40 από αυτούς που θα ψήφιζαν τον Α συν 30 από αυτούς που θα ψήφιζαν το Γ (συν φυσικά τους δικούς του 30) και κανένα που τον αντιπαθεί. Δηλαδή όλοι θα προτιμούσαν το Β από τον Α!!!  


Φυσικά τα πράγματα δεν είναι τόσα απλά, αλλά αυτό που θέλω να δείξω είναι η ανάγκη να αναθεωρήσουμε τον τρόπο σκέψης μας γενικότερα. Η αθηναϊκη δημοκρατία ήταν δημοκρατία όχι μόνο λόγω της άμεσης ψήφου, αλλά επείδη οι πολίτες είχαν το δικαίωμα του εξοστρακισμού. Σήμερα αυτό δεν υπάρχει. 

Tuesday 4 August 2009

Η κατάπτωση του σύγχρονου νεοελληνικού πολιτισμού


Δυστυχώς η επικεφαλίδα του παρόντος άρθρου δεν είναι καθόλου αισιόδοξη. Η πικρή αλήθεια είναι ότι ο σύγχρονος νεοελληνικός πολιτισμός είναι ανύπαρκτος. Δεν έχει να προσφέρει τίποτε απολύτως στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Το μόνο έκθεμα που του έχει απομείνει είναι τα άψυχα αγάλματα ενός εδώ και καιρό πεθαμένου πολιτισμού τα οποία φυλάσονται σε κτήρια, τα οποία τα αποκαλούμε μουσεία, ενώ τα σύγχρονα μουσεία στις αναπτυγμένες χώρες είναι διαδραστικά δίνοντας στον επισκέπτη τη δυνατότητα να μάθει από την επίσκεψή του. Τα κείμενα δε που συνοδεύουν τα αγάλματα είναι ξεχασμένα σε κάποιες βιβλιοθήκες των σχολών της φιλοσοφικής. 


Τα αίτια αυτής της κατάπτωσης μπορεί να ποικίλουν από την διαφθορά των πολιτικών και των πολιτών--δεν είναι μόνο οι πολιτικοί διεφθαρμένοι--μέχρι τη δομή του εκπαιδευτικού συστήματος. Σε πολλά συστήματα--με τον όρο σύστημα εννοείται οποιοδήποτε φυσικό ή κοινωνικό--άρση της αιτίας οδηγεί και σε άρση του αποτελέσματος. Παρόλ'αυτά η κατάπτωση του σύγχρονου πολιτισμού μας δεν άρεται απλά με την αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος. Υψίστης σημασίας είναι η αλλαγή του τρόπου σκέψης ή καλύτερα η απαρχή της σκέψης, μιας και στη σύγχρονη κοινωνία η σκέψη, συνοδευόμενη από κριτική ικανότητα,   απουσιάζει παντελώς. 


H σύγχρονη δήθεν τεχνολογικά αναπτυγμένη κοινωνία μας έχει στη διάθεσή της μεταξύ των άλλων ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ασύρματη επικοινωνία, πληθώρα μεταφορικών μέσων. Παρόλ'αυτά η γνώση των αρχών λειτουργίας τους αμελήται. Oι νέοι αδιαφορούν να μάθουν και αδιαφορούν να σκεφτούν. Ίσως επειδή δεν έχουν μάθει, αλλά πολύ πιο πιθανό είναι επειδή κάποιοι τους στέρουν εσκεμμένα αυτή τη δυνατότητα. Οι περισσότεροι νέοι που θέλουν να μάθουν κάτι παραπάνω φεύγουν στο εξωτερικό, επείδη η ελληνική πραγματικότητα τους στερεί ακριβώς αυτή τη δυνατότητα. 


Ο τρόπος διδασκαλίας έχει πλέον χάσει το νόημά του. Τα πανεπιστήμια αδυνατούν να διδάξουν, με φυσικά ελάχιστες εξαιρέσεις. Δεν υπάρχουν ελληνικά περιοδικά για τις φυσικές επιστήμες, τα μαθηματικά, τη φιλοσοφία ή αν υπάρχουν είναι απολιθωμένα σε μια προϊστορική εποχή. Παρ'όλαυτά βλέπουμε μικρές εστίες, που εκμεταλλεύονται τις νέες τεχνολογίες του διαδικτύου και προσπαθούν να αναζωπυρώσουν την όρεξη των νέων για μάθηση και για σκέψη.